Chciałem polecić pamiętniki Jana Słomki z 1863 r., chłopa i wójta Dzikowa pod Tarnobrzegiem. Jest to jedna z nielicznych relacji chłopskich, spisanych przez samego chłopa aż do końca XIX w. Chociaż mniej więcej pierwsza połowa XX W. jakoś drastycznie nie zmieniła tej sytuacji.
Jeśli coś było spisywane to zazwyczaj przez ludzi pochodzących z innych stanów, dość ogólnie i zbyt krótko, bardziej z perspektywy stanu z którego pochodził, zazwyczaj na jego korzyść, niezbyt obiektywnie.
http://www.linux.net.pl/~wkotwica/slomka/slomka.html
Tutaj z kolei relacja tego samego Jana Słomki na temat relacji polskiego chłopstwa z Żydami.
https://kresy.pl/kresopedia/polski-chlop-o-zydach/
http://genealog.mrog.org/wartosc_pieniadza.html
Pożyczki udzielane przez Żydów chłopom w wysokości 50 % w skali roku były dość powszechne, a i samo 50 % nie było zawsze górną granicą, nie tylko w opisywanym regionie. Ówczesne prawo tego nie regulowało. Zresztą nie tylko w przytoczonych latach. Jan Słomka podaje przykład pewnego chłopa którego dług w szybkim czasie urósł z 50 złotych reńskich do 600 monet, a umowa była tak skonstruowana że miał tendencje silnie rosnącą. Najprawdopodobniej urósł by do takich rozmiarów że chłop pozbył by się całego swojego dobytku. Nie został dokładnie poinformowany o warunkach umowy, niespecjalnie umiał liczyć, nie bardzo nawet wiedział czym jest 600 złotych reńskich. Pożyczkodawca o to nie zadbał.
Niestety pożyczki zaciągane przez polskich chłopów wedle opisu były przeznaczane zazwyczaj na pijaństwo. Mało kto wiedział jakie długi na siebie ściąga. Nie bardzo miał kto chłopom wtedy doradzać. Generalnie każdy zajmował się sobą, jeżeli wykazywał jakąś solidarność to najczęściej ze swoim stanem, innym się nie przejmując a i czasami źle mu życząc. Jeśli już ktoś doradzał to wtedy kiedy było za późno, umowa była podpisana i miała moc prawną.
Chłopi nie będąc w stanie spłacić zobowiązań, tracili majątki, a w licytacjach brali udział tylko sami Żydzi. Polacy nie bardzo wiedzieli czym jest licytacja i nie chcieli brać w niej udziału.
Brakowało edukacji finansowej, prawnej i edukacji jako takiej, w szerszym aspekcie. Chłop nie potrafił zazwyczaj ani pisać, ani czytać, ani liczyć poza najbardziej podstawowymi działaniami. Osoby takie jak wyżej wspomniany Jan Słomka należały do wyjątków. Niestety dochodziło do sytuacji kiedy chłop nie czytał podpisywanej umowy bo nie potrafił a o tej umowie opowiadał mu pożyczkodawca, udzielając jedynie tych informacji których chciał, na swoją korzyść. Koniec końców niejednokrotnie doprowadzało to do dramatów rodzinnych i życiowych.
Tak jak podaje dalej Jan Słomka czasami też mieszczaństwo oraz szlachta podpisywały umowy na bardzo wysoki procent i wychodzili na tym bardzo źle, również tracąc majątek.
Jeśli coś było spisywane to zazwyczaj przez ludzi pochodzących z innych stanów, dość ogólnie i zbyt krótko, bardziej z perspektywy stanu z którego pochodził, zazwyczaj na jego korzyść, niezbyt obiektywnie.
http://www.linux.net.pl/~wkotwica/slomka/slomka.html
Tutaj z kolei relacja tego samego Jana Słomki na temat relacji polskiego chłopstwa z Żydami.
https://kresy.pl/kresopedia/polski-chlop-o-zydach/
http://genealog.mrog.org/wartosc_pieniadza.html
Pożyczki udzielane przez Żydów chłopom w wysokości 50 % w skali roku były dość powszechne, a i samo 50 % nie było zawsze górną granicą, nie tylko w opisywanym regionie. Ówczesne prawo tego nie regulowało. Zresztą nie tylko w przytoczonych latach. Jan Słomka podaje przykład pewnego chłopa którego dług w szybkim czasie urósł z 50 złotych reńskich do 600 monet, a umowa była tak skonstruowana że miał tendencje silnie rosnącą. Najprawdopodobniej urósł by do takich rozmiarów że chłop pozbył by się całego swojego dobytku. Nie został dokładnie poinformowany o warunkach umowy, niespecjalnie umiał liczyć, nie bardzo nawet wiedział czym jest 600 złotych reńskich. Pożyczkodawca o to nie zadbał.
Niestety pożyczki zaciągane przez polskich chłopów wedle opisu były przeznaczane zazwyczaj na pijaństwo. Mało kto wiedział jakie długi na siebie ściąga. Nie bardzo miał kto chłopom wtedy doradzać. Generalnie każdy zajmował się sobą, jeżeli wykazywał jakąś solidarność to najczęściej ze swoim stanem, innym się nie przejmując a i czasami źle mu życząc. Jeśli już ktoś doradzał to wtedy kiedy było za późno, umowa była podpisana i miała moc prawną.
Chłopi nie będąc w stanie spłacić zobowiązań, tracili majątki, a w licytacjach brali udział tylko sami Żydzi. Polacy nie bardzo wiedzieli czym jest licytacja i nie chcieli brać w niej udziału.
Brakowało edukacji finansowej, prawnej i edukacji jako takiej, w szerszym aspekcie. Chłop nie potrafił zazwyczaj ani pisać, ani czytać, ani liczyć poza najbardziej podstawowymi działaniami. Osoby takie jak wyżej wspomniany Jan Słomka należały do wyjątków. Niestety dochodziło do sytuacji kiedy chłop nie czytał podpisywanej umowy bo nie potrafił a o tej umowie opowiadał mu pożyczkodawca, udzielając jedynie tych informacji których chciał, na swoją korzyść. Koniec końców niejednokrotnie doprowadzało to do dramatów rodzinnych i życiowych.
Tak jak podaje dalej Jan Słomka czasami też mieszczaństwo oraz szlachta podpisywały umowy na bardzo wysoki procent i wychodzili na tym bardzo źle, również tracąc majątek.