Czym jest fobia społeczna?
Fobia społeczna należy do grupy zaburzeń nerwicowych. Charakteryzuje się większym niż u osoby zdrowej poziomem lęku przed wszelkiego rodzaju interakcjami społecznymi. Osoba chora obawia się, że jej słowa lub działania mogą spowodować, iż zostanie upokorzona, skompromitowana, potępiona, wyśmiana, a lęki te są nieuzasadnione lub nadmierne. Pociągają za sobą również unikanie wszelkich sytuacji prowokujących lęk, co z kolei jest odczuwane jako cierpienie i upośledza życie społeczne i zawodowe. Na fobię społeczną zwykle zapadają ludzie młodzi, w wieku 12-14 lat. Dotyka około 7% populacji, występuje częściej u kobiet, niż u mężczyzn. Fobia społeczna, podobnie jak inne rodzaje fobii, jest poważnym zaburzeniem psychicznym i powinna być leczona przez specjalistę.
OBJAWY
W sytuacji ekspozycji społecznej osoby dotkniętej fobią (lub nawet samego jej wyobrażenia) mogą wystąpić charakterystyczne objawy somatyczne:
-czerwienienie się,
-kołatanie serca,
-drżenie rąk,
-nadmierna potliwość, duszność,
-nudności,
-szum w uszach,
-zaburzenia mowy (na przykład drżenie głosu),
-zawroty głowy
Do najczęstszych sytuacji, które prowadzą do wystąpienia objawów fobii społecznej, należą:
-wystąpienia publiczne,
-przedstawianie się,
-telefonowanie do kogoś,
-rozmowy z przełożonym,
-spotkania z osobami uznawanymi za autorytety,
-jedzenie w towarzystwie innych osób,
-pisanie lub wykonywanie innej czynności, będąc obserwowanym,
-spotkania z osobą płci przeciwnej, randki.
PRZYCZYNY
Lęk społeczny jest uwarunkowany po części czynnikami biologicznymi, które wskazują na patologicznie niższą aktywność układu dopaminergicznego u chorych. Wyjaśnienia ewolucyjne odwołują się do faktu, że lęk może być produktem ubocznym hierarchii pozycji społecznej, która występują nawet u zwierząt. Psychologia poznawcza podnosi, że ludzie cierpiący na fobię społeczną spodziewają się odrzucenia i złej oceny ze strony innych, tworzą sztywne schematy myślowe, co prowadzi do poczucia zagrożenia w obecności innych. Są również przewrażliwione na punkcie najmniejszych sygnałów krytycznej lub negatywnej oceny.
Osoby takie spodziewają się po sobie niewłaściwych i nieakceptowanych zachowań, które doprowadzą do odrzucenia przez innych, utraty pozycji i poczucia własnej wartości, co uruchamia proces samospełniającego się proroctwa. Poczucie braku kontroli nad własnym życiem prowadzi często do uległości i braku asertywności, charakteryzujących ludzi cierpiących na omawiane zaburzenie.
LECZENIE
W leczeniu pomocna okazuje się farmakoterapia za pomocą beta-blokerów obniżających ciśnienie krwi, zmniejszających pobudzenie autonomiczne oraz anksjolityki (leki uspokajające) i antydepresanty podnoszące poziom serotoniny. Psychoterapia polega na systematycznej desensytyzacji. Terapia poznawczo-behawioralna, bardzo skuteczna w takich przypadkach, pomaga rozpoznać pacjentowi automatyczne, negatywne myśli i zmienić te myśli i spostrzeżenia. Chorzy na fobię społeczną wymagają przewlekłej terapii, trwającej co najmniej rok. Należy pamiętać, że odpowiednie leczenie umożliwia normalne życie. Warto także pamiętać, że nieleczona fobia społeczna może prowadzić nawet do inwalidztwa.
Fobia społeczna należy do grupy zaburzeń nerwicowych. Charakteryzuje się większym niż u osoby zdrowej poziomem lęku przed wszelkiego rodzaju interakcjami społecznymi. Osoba chora obawia się, że jej słowa lub działania mogą spowodować, iż zostanie upokorzona, skompromitowana, potępiona, wyśmiana, a lęki te są nieuzasadnione lub nadmierne. Pociągają za sobą również unikanie wszelkich sytuacji prowokujących lęk, co z kolei jest odczuwane jako cierpienie i upośledza życie społeczne i zawodowe. Na fobię społeczną zwykle zapadają ludzie młodzi, w wieku 12-14 lat. Dotyka około 7% populacji, występuje częściej u kobiet, niż u mężczyzn. Fobia społeczna, podobnie jak inne rodzaje fobii, jest poważnym zaburzeniem psychicznym i powinna być leczona przez specjalistę.
OBJAWY
W sytuacji ekspozycji społecznej osoby dotkniętej fobią (lub nawet samego jej wyobrażenia) mogą wystąpić charakterystyczne objawy somatyczne:
-czerwienienie się,
-kołatanie serca,
-drżenie rąk,
-nadmierna potliwość, duszność,
-nudności,
-szum w uszach,
-zaburzenia mowy (na przykład drżenie głosu),
-zawroty głowy
Do najczęstszych sytuacji, które prowadzą do wystąpienia objawów fobii społecznej, należą:
-wystąpienia publiczne,
-przedstawianie się,
-telefonowanie do kogoś,
-rozmowy z przełożonym,
-spotkania z osobami uznawanymi za autorytety,
-jedzenie w towarzystwie innych osób,
-pisanie lub wykonywanie innej czynności, będąc obserwowanym,
-spotkania z osobą płci przeciwnej, randki.
PRZYCZYNY
Lęk społeczny jest uwarunkowany po części czynnikami biologicznymi, które wskazują na patologicznie niższą aktywność układu dopaminergicznego u chorych. Wyjaśnienia ewolucyjne odwołują się do faktu, że lęk może być produktem ubocznym hierarchii pozycji społecznej, która występują nawet u zwierząt. Psychologia poznawcza podnosi, że ludzie cierpiący na fobię społeczną spodziewają się odrzucenia i złej oceny ze strony innych, tworzą sztywne schematy myślowe, co prowadzi do poczucia zagrożenia w obecności innych. Są również przewrażliwione na punkcie najmniejszych sygnałów krytycznej lub negatywnej oceny.
Osoby takie spodziewają się po sobie niewłaściwych i nieakceptowanych zachowań, które doprowadzą do odrzucenia przez innych, utraty pozycji i poczucia własnej wartości, co uruchamia proces samospełniającego się proroctwa. Poczucie braku kontroli nad własnym życiem prowadzi często do uległości i braku asertywności, charakteryzujących ludzi cierpiących na omawiane zaburzenie.
LECZENIE
W leczeniu pomocna okazuje się farmakoterapia za pomocą beta-blokerów obniżających ciśnienie krwi, zmniejszających pobudzenie autonomiczne oraz anksjolityki (leki uspokajające) i antydepresanty podnoszące poziom serotoniny. Psychoterapia polega na systematycznej desensytyzacji. Terapia poznawczo-behawioralna, bardzo skuteczna w takich przypadkach, pomaga rozpoznać pacjentowi automatyczne, negatywne myśli i zmienić te myśli i spostrzeżenia. Chorzy na fobię społeczną wymagają przewlekłej terapii, trwającej co najmniej rok. Należy pamiętać, że odpowiednie leczenie umożliwia normalne życie. Warto także pamiętać, że nieleczona fobia społeczna może prowadzić nawet do inwalidztwa.